5 facetten van lichaamsbewustzijn

vitaliteit, hier en nu, belichaming, gronding en verbinding met anderen

Ontwikkel deze zomer je lichaamsbewustzijn
5 facetten van lichaamsbewustzijn

5 facetten van lichaamsbewustzijn

De 5 facetten van lichaamsbewustzijn zijn:

  • vitaliteit:
    je levensenergie die door je lichaam stroomt. Hiermee kun je jezelf in de wereld manifesteren en je kunt jezelf helen;
  • hier en nu:
    in dit moment kun je kiezen en kun je handelen;
  • belichaming:
    met aandacht en liefde kun je ruimte geven aan wat jij voelt en ervaart in jouw lichaam;
  • gegrond zijn:
    je laat je dragen door het leven en dat geeft de kracht om voet bij stuk te houden, indien dit nodig is;
  • verbinding met anderen en het leven:
    vanuit de verbinding met jezelf verbind je je met de ander. Dit kun je steeds ruimer laten worden. Uiteindelijk voel je je verbonden met iedereen en met het leven. Echt samen.

Lichaamsbewustzijn is de grond waaruit zuiver gewaarzijn kan groeien.

Vitaliteit

Vitaliteit

Wanneer de zaadcel zich verenigt met de eicel ontstaat nieuw leven. Heeft deze eicel voldoende levensenergie, dan ontwikkelt zich uit de eicel een nieuw mens. Deze mens weet diep van binnen wat hij op deze aarde wil realiseren. Hij durft het ongewisse aan.

De invloed van je vitaliteit of levensenergie ontdek je meestal pas, als deze door stress, ziekte of ouderdom ondermijnd wordt.  Je verlangt dan terug naar de tijden dat je niet moe was, voor alles energie had of zonder pijn was. Let op: je vitaliteit kan terugkeren! Bij nieuwe deelnemers in tai chi of qigong hoor ik vaak al na korte tijd de verwondering: ‘ik ben minder vaak ziek’ of ‘ik herstel sneller’.

Onderste dantian

In tai chi en qigong begin je met het ontwikkelen van je onderste dantian of energiecentrum. Deze is gelegen ongeveer 3 cm. onder je navel,  4 cm. naar binnen, dus diep in je onderbuik. Henk omschreef laatst dit gebied als een gebied waar een kat al spinnend ligt te slapen. Wanneer je zwaartepunt in dit gebied rust, dan voel je je geborgen. Je ontspant. Tegelijk is het de bron van jouw energie. Met je aandacht, je adem en/of beweging activeer je hem en stroomt je energie sterker door je meridianen. Zowel de rust als de bron van energie geeft je het vertrouwen, dat je het leven kunt laten ontvouwen op zijn eigen wijze; ook al voel je je soms overspoelt of lijk je weggevaagd te worden. In die tijden kun je altijd weer terugkeren naar dit gebied. Uit deze diepte borrelt spontaniteit en levenslust op.

Hier en nu

Hier en nu

Ritme

Terug naar de foetus. Al in de baarmoeder, maar op aarde nog sterker, merkt de baby dat voor alles een uur en tijd is. In de nacht slaap je en overdag wordt met je gepraat en gespeeld. Er is ook een innerlijk ritme van honger hebben, gevoed worden en weer slapen. Beide ritmes gaat de baby op elkaar afstemmen tot een eigen passend ritme. Dit is een belangrijke stap voor een goed ontwikkeld reptielenbrein. Dit brein zorgt voor de basale functies van je lichaam, zoals ademhaling en hartslag. Bij overprikkeling reageert dit brein met vechten, vluchten of bevriezen. Is je reptielenbrein goed ontwikkeld, dan raak je minder snel overprikkeld. Je schiet niet zo snel in de stress.

Proprioceptie

Wanneer de baby geboren wordt, voelt zij voor het eerst de zwaartekracht. Zij zal hiertoe een verhouding moeten zoeken. In de fysiotherapie spreekt men van ‘proprioceptie’, positiezin van je lichaamsdelen ten opzichte van elkaar en van je lichaam in de ruimte. Voor een groot gedeelte bevindt zich deze positiezin zich in je gewrichten. Gewrichten zijn dus niet louter een stel scharnieren. Sterker nog, als je ze zo gebruikt, dan ontstaat artrose. In tai chi en qigong zorgt het ontspannen van je spieren dat je gewrichten ruimte krijgen. Deze ruimte en het traag bewegen stimuleren proprioceptie. Zo sterk zelfs, dat je het gevoel hebt in ruimte te bewegen. Je lichaam beweegt daardoor soepeler en je geest komt tot rust.

Wondermeridianen: juiste moment en juiste plaats

In je  lichaam zorgen vier wondermeridianen, dat alles in je lichaam op zijn plaats blijft (dus geen verzakkingen bijvoorbeeld) en dat ritmes, zoals ademhaling en hartslag, voortgaan in hetzelfde tempo. Deze meridianen zorgen ook, dat je je op je plaats in het leven voelt en dat je op het juiste moment aanwezig bent. Je kunt kiezen en handelen vanuit jouw diepste zijn.

Afgelopen zomer kwam Greta te laat op les. Ze was naar de verkeerde locatie gegaan. Besef van plaats en uur leek ver weg te zijn. Haar gedachten waren elders. Na de les voelde ze zichzelf weer. De volgende les was ze, zoals gewoonlijk, ruim op tijd. Ze vertelde, dat ze na de vorige les geen afspraak meer vergat.

Belichaming

Belichaming

Imitatie

Onlangs was Brecht, 11 maanden oud, op bezoek. Ik zag dat ze aandachtig keek naar wat ik deed en ze herhaalde dit. Er ontstond een spel tussen ons. Dit spel was gebaseerd op ritme en imitatie. Imitatie is de volgende stap in het ontwikkelen van een volgroeid reptielenbrein. Net als ritme brengt imitatie rust in ons systeem. Helaas wordt deze manier van leren in onze maatschappij niet op waarde geschat. Al in de jonge jaren wordt dit vermogen overstemd en moeten bepaalde vaardigheden in een bepaald tempo eigen worden gemaakt. Hierdoor verliezen we een deel van ons lichaamsbewustzijn.

Onderricht in tai chi en qigong

De traditionele manier van onderricht in tai chi en qigong is dat de docent de oefening voordoet en de deelnemer deze na doet. Echter, veel deelnemers zijn niet meer in staat om door middel van imitatie zich nieuwe bewegingspatronen eigen te maken. Hun oude bewegingspatronen, die klachten geven of tot klachten leiden, blijven voortbestaan. Het reptielenbrein komt zo niet tot rust. Het zelfhelend vermogen wordt nauwelijks geactiveerd. Kortom, het beoefenen van tai chi en qigong geeft op deze wijze weinig resultaat.

Natuurlijke beweging

Effectiever is, dat een deelnemer leert een zodanige houding aan te nemen, dat zij de stilte in zichzelf ervaart. Haar zwaartepunt rust hierdoor vanzelf in haar onderste dantian. Zij ontspant dan in meer of mindere mate. Haar gedachten worden rustiger. Mogelijk ontstaat vanzelf strekking. In mijn lessen qigong en tai chi vraag ik deelnemers soms halt te houden in de positie waarin ze zich op dat moment bevinden. In deze pauze keren ze terug naar de stilte in zichzelf. Dat vraagt ontspanning toe te laten. Uit deze rust komt vanzelf beweging voort. Yin slaat om in yang. Er ontstaat een natuurlijke beweging van binnen naar buiten. Hierdoor komt de deelnemer los uit gefixeerde bewegingspatronen. Zij is niet langer afhankelijk van de goedkeuring van de docent. Zij leert te vertrouwen op haar innerlijke ervaring. Hierdoor groeit haar zelfvertrouwen. Zij kan de werkelijkheid meer toelaten.

Gronding

Gronding

Toen mensen nog verbonden waren met de natuur en zich geborgen wisten bij de Grote Moedergodin, was een ieder vanzelf gegrond. Men bewerkte het land en men wist dat zowel regen als zon noodzakelijk waren om groei en oogst voort te brengen.

Gegrond in je leven

Vaak heeft tegenwoordig het ‘gegrond zijn in je leven’ aandacht nodig. Het belichamen van wat je ervaart en wat je in de wereld wilt neerzetten is niet meer vanzelfsprekend. Je bent vervreemd geraakt van je eigen lichaam. Vaak gaat de vraag van mensen bij healing/coaching om het zich weer vestigen in hun eigen leven. Daarvoor is het nodig om zich ook met de schaduwzijde van hun leven te verbinden.

Fysiek gronden

In tai chi en qigong is gronden zowel een fysieke actie, als een daad van overgave. Het vraagt om een juiste lichaamshouding. Het hoogste punt van je hoofd strek je uit naar het licht. Je richt je staartbeen en schaambeen naar de aarde. Van je hoofd naar je voeten ontspan je, zodat de energie uit je voeten de aarde in kan stromen. Je vertrouwt je toe aan het leven, aan moeder aarde. Dat is gronden. Het leven draagt en voedt jou. Je ervaart dit als de basis onder jouw bestaan. Ook ervaar je het als veerkracht. In je voeten begint telkens opnieuw de beweging, die jou opricht en doet uitstrekken. En zo nodig, je de kracht geeft om voet bij stuk te houden.

 

Verbinden met een ander

Verbinding met anderen en het leven

Vanuit jezelf je met een ander verbinden

Wanneer je belichaamt wat je voelt, geeft dat helderheid en ruimte in je geest. Geworteld zijn in jezelf doet je als vanzelf uitstrekken naar de ander. Het is uitstrekken van binnen naar buiten. Je geeft de ander dat wat jij te bieden hebt en je ontvangt dat wat de ander je te geven heeft. In het begin kan er angst zijn om overweldigd te raken of om op te lossen in het contact. Of je bent juist bang om geen verbinding te kunnen maken. Vanwege je angst beperk je je uitstrekken tot je naasten, je huisdier(en) en/of je tuin. Pas als je beseft, dat het bij het leven hoort om soms overweldigd te worden of uit contact te raken en je ervaren hebt dat, als dit je overkomt, je terug kunt keren naar de veilige haven van je lichaam, dan vermindert je angst. Geleidelijk durf je je met meer mensen te verbinden en het leven meer toe te laten zoals het zich aandient.

Partneroefeningen in tai chi en qigong


In tai chi en qigong beweeg je van binnen naar buiten. Vanuit de innerlijke stilte komt de beweging naar buiten toe voort. In deze bewegingskunsten zijn er ook partneroefeningen. Belangrijk hierbij is het idee van winnen of verliezen los te laten. Dan ontstaat ruimte om woordloos te onderzoeken hoe je met een ander in relatie kunt treden. Je ontdekt dat verbinden een vreugdevolle gezamenlijke dans is. Elk van de deelnemers staat op zichzelf. Vanuit de eigen individualiteit komt een spel tot stand, waarin je elkaar zowel fysiek als mentaal versterkt.

Lichaamsbewustzijn, een weg naar innerlijke vrijheid

Lichaamsbewustzijn omvat 5 facetten:

  • vitaliteit:
    de bron van je energie waaruit je jezelf kunt realiseren en helen;
  • hier en nu:
    je bent soepel en bewegelijk, omdat je gedachten aan verleden en toekomst hebt losgelaten;
  • belichaming:
    aanwezig zijn in je lichaam geeft zelfvertrouwen. Je kunt het leven meer zien zoals het werkelijk is;
  • gegrond:
    ontspannen voeten die stevig op de grond staan, geven je de mogelijkheid met het leven mee te bewegen;
  • verbinding met anderen en het leven: je plaats innemen.

Het ontwikkelen van deze 5 facetten van lichaamsbewustzijn is een weg naar innerlijke vrijheid. Steeds meer ontwikkel je je naar de blauwdruk die je bij je conceptie hebt meegekregen.

Pauze

Neem een moment rust om dit artikel tot je te laten komen. Verfrist kun je hierna verder.

Adem een minuutje ruim in en langzaam uit. Laat bij het uitademen los wat je niet meer nodig hebt.
Hoe is het met jouw energie. Als je dat op een schaal van 1 tot 10 mocht aangeven en 10 is boordevol energie, waar bevind jij je op deze schaal?

Volg de sensaties in je lichaam. Je kunt ze als golven in de zee zien. Een sensatie komt op en valt weer terug in de zee. Het kan zijn, dat er ook een gedachtengolf of emotiegolf komt, prima. Benoem het als gedachte, bijvoorbeeld werk of toekomst, of als emotie, bijvoorbeeld vreugde of verdriet, en keer daarna terug naar wat er in je lichaam gebeurt.

Ga staan en schud jezelf los. Laat je aandacht naar je voeten gaan. Hoe staan ze op de aarde? Zijn ze ermee verbonden; zetten ze zich ertegen af of …?
Kijk dan om je heen in een kalm tempo. Wat spreekt je aan? Richt daar je aandacht op. Wat zie je?

Deel je ervaring

Pagina printen