Qigong als je ms hebt en blind bent
een dubbelinterview over wat qigong Jolet en mij heeft gebracht.
Boek een proefles qigong
Qigong voor mensen met een lichamelijke beperking
Om meer bekendheid te geven aan qigong voor mensen met een lichamelijke beperking hebben Jolet en ik elkaar geïnterviewd. We doen dit op een zonnige najaarsmorgen onder het genot van koffie met krentenbol.
Hoe onze beperkingen ons dagelijks leven beïnvloedt
MS en blind
Jolet Vermeulen is 59 jaar. Op haar 24ste werd ze ten gevolge van Multiple Sclerose blind. In de loop van de jaren ging haar gezondheid ten gevolge van MS verder achter uit en moest ze daardoor haar grootste hobby’s wandelen en koken opgeven. Wat overblijft is lezen, maar ook daar zijn beperkingen. Het boek moet vanuit één standpunt geschreven en niet te moeilijk. Ze begon in 2007 met qigong-lessen bij mij.
Niet aangeboren hersenletsel
Ik ben Helen IJsselmuiden, 50 jaar oud. Sinds 1996 geef ik taiji– en qigong-les aan mensen met en zonder een lichamelijke beperking. Ik werd geraakt door Jolets opmerking dat ze veel van haar hobby’s is kwijtgeraakt; niet omdat ze bijvoorbeeld niet meer kan koken, maar omdat het resultaat niet meer opweegt tegen de inspanning. Ik heb zelf ten gevolge van een verkeersongeval in 1992 nek- en hersenletsel opgelopen. Aan de buitenkant zie je dat niet meer. In mijn dagelijkse functioneren houd ik daar echter voortdurend rekening mee. Ook ik ben hobby’s kwijt geraakt. Voor mij is bijvoorbeeld handwerken nu wat koken voor Jolet is.
Kiezen voor Qigong
Minder moe
In 2006 was voor Jolet de vermoeidheid ten gevolge van haar MS niet meer te harden. In het MS-blad las ze dat acupunctuur zou kunnen helpen. En ja, na 3 maanden voelde ze zich beduidend minder moe. Ze vroeg de acupuncturist wat ze voor sport zou kunnen doen. Hij adviseerde haar qigong voor mensen met een lichamelijke beperking, omdat hij verwachtte dat ze er veel baat bij zou hebben. Hoewel qigong voor mensen met en zonder een lichamelijke beperking te beoefenen valt, zijn niet alle docenten in staat om mensen met een beperking qigong-les te geven.
Qigong als sport
Ik had in de tachtiger jaren een ongelukje op mijn werk, waardoor een aantal ruggenwervels recht gezet moesten worden. De arts adviseerde me om te gaan sporten. Hier had ik een broertje aan dood. Ik had in Onkruid gelezen over tai chi, een Chinese gevechtskunst, het broertje van qigong. Het zou goed zijn voor lichaam en geest. Vooruit dan maar en zo startte ik met taiji.
De eerste lessen qigong
Afvalstoffen verlaten je lichaam
De eerste les qigong zal Jolet nooit vergeten. Ik vertelde in woorden wat anderen ook konden zien. Dat was te weinig om te kunnen begrijpen wat je moest doen. Ze vreesde het nooit te zullen leren. Toch is ze ermee doorgegaan, omdat ze vanaf het begin al resultaat merkte. Zelfs de buschauffeur merkte het op: ‘mevrouw, heeft u uw haren geverfd? Uw handen zijn helemaal oranje!’ Ik had dit ook al gezien. Ik had Jolet verteld dat dit afvalstoffen zijn die door de oefening in beweging komen en je lichaam verlaten.
Qigong verbeterde mijn evenwicht en concentratie
Ik kan me van mijn eerste lessen taiji niet veel herinneren. Wel dat ik een jaar na het verkeersongeluk weer de lessen oppakte. Ik herstelde slecht. Door taiji en qigong verbeterde mijn evenwicht en concentratie. Mijn nekpijn verdween. In 1996 vroeg mijn toenmalige docent of ik aan een groep mensen met reuma en fibromyalgie les wilde geven. Ik heb eerst drie lessen uitgeprobeerd. Zowel hun als mijn gezondheid voeren er wel bij. Ik volgde intensieve scholing. Drie jaar later had ik een volle praktijk.
Jolet maakt zich qigong eigen
Nog steeds vertel ik in woorden hoe de oefening in elkaar zit en laat ik het ondertussen aan de deelnemers zien. Iedereen kan dan aan het werk. Ik ga naar Jolet en laat haar voelen hoe de oefening gedaan moet worden. In combinatie met wat ik verteld heb, gaat zij aan de slag. Meestal gaat dat goed. Het voelt voor haar, alsof haar lichaam door de beweging wakker wordt geroepen. Later kom ik bij haar terug en geef nog enkele aanwijzingen. Opmerkelijk is dat de oefeningen bij Jolet er soms anders uitzien dan bij de anderen. Ik laat dit, omdat ik zie dat de energie stroomt en dat is voor haar en mij het belangrijkste. Sterker nog: dat Jolet niet ziet, heeft ook een voordeel. Ze wordt niet verleid tot het doen van uiterlijk vertoon waarbij geen energie meer stroomt.
Resultaten van qigong voor mensen met een lichamelijke beperking
Het aller- allerbelangrijkste voor Jolet is dat zij meer in contact is gekomen met haar lichaam. Haar vermoeidheid is in combinatie met eenmaal in de maand acupunctuur en supplementen hanteerbaar. Zelfs in een zomer als deze, heet en vochtig, is de vermoeidheid verschrikkelijk, maar ze kan in haar ritme blijven. Het normale leven gaat door. Vroeger zou ze compleet gevloerd zijn. In bed liggen had weinig nut, omdat ze niet sliep en even vermoeid er weer uitkwam.
Thuis in je lichaam
Inmiddels zijn de koffie en de krentenbollen op. Voor ons beiden was het mooi om te zien hoe we door de jaren heen op elkaar zijn gaan inspelen. Dat Jolet MS heeft en blind is, speelt weinig rol meer in de lessen. Qigong brengt ons beiden, in meer of mindere mate fysiek beperkt, een optimale gezondheid. Voor Jolet helpen de lessen om ondanks haar vermoeidheid te blijven functioneren. Voor mij brengt het doen van qigong levensvreugde. Door tegenvallers laat ik me niet van de wijs brengen. Integendeel: ze zijn voor mij een kracht mede waardoor ik mijn verlangens kan realiseren. Het zorgt ervoor dat we ons thuis voelen in ons eigen lichaam.
Gepubliceerd in MSinfo online magazine februari 2014/1
Gepubliceerd in MensenLeven, november 2014