Het verschil tussen yoga en qigong
Is er verschil tussen yoga en qigong? Ilse vroeg het zich af naar aanleiding van een bezoek aan de internist. Hij raadde haar aan om op yoga te gaan, omdat ze maar moe bleef, terwijl haar bloedwaardes normaal waren. Meer voegde de arts niet aan zijn opmerking toe. Ilse vroeg ook niet verder. In haar hoofd speelde de gedachte ’ik doe al qigong’.
Zijn qigong en yoga inderdaad hetzelfde of is er verschil? Ik ben op onderzoek uitgegaan en heb deelnemers die én yoga én qigong beoefenen hiernaar gevraagd.
Yoga
Karin geeft als definitie van yoga ’het is meditatie’, een manier om jezelf tot rust te brengen. Scholing in yoga begint met ’hatha yoga’. Dit zijn fysiek zware strekoefeningen die je gedurende enige seconden tot een aantal minuten volhoudt en waarin je ontspant. Later komen er oefeningen voor het reinigen van je organen en oefeningen voor de ademhaling bij. Zo leert je geest zich ook in moeilijke omstandigheden te ontspannen. Hatha yoga kent vele vormen die elk een aspect van hatha yoga benadrukt, bijvoorbeeld power yoga, bikram yoga en yin yoga.
Qigong
Opnieuw geeft Karin een heel beknopte definitie ’qigong doe je om gezond te blijven of om je gezondheid te verbeteren’. De fysieke oefeningen zijn zacht en worden in een rustig tempo uitgevoerd. Gaandeweg voegt de adem zich in het tempo. Lichaam, geest en ademhaling vormen dan één geheel. Hierdoor komen afvalstoffen, ontstaan door verkeerde lichaamshouding en/of emoties, in beweging en verlaten je lichaam. Net als yoga kent qigong vele vormen die ieder weer een bepaald aspect benadrukken, bijvoorbeeld taijiwuxigong, tai chi tao, en chi neng qigong.
Verschillen tussen hatha yoga en qigong
Lidy ervaart als groot verschil tussen hatha yoga en qigong, dat yoga vooral niet-bewegende houdingen heeft en qigong vloeiende, doorgaande bewegingen. Het langer in een bepaalde houding blijven geeft Lidy diepe ontspanning en lange spieren. Het doorgaande geeft haar balans en laat haar lichaam als één geheel functioneren. Ze komt echt op haar voeten te staan.
Voor Bernardine is het grote verschil gelegen in hoe je de spieren strekt: bij yoga streef je een maximale strekking na. Deze houd je vast en je ontspant je. Bij qigong strek je de spieren met minimale inspanning en houd je de uitstrekking niet vast. Hierdoor komt er veel minder belasting op de gewrichten en kan de energie vrijer stromen. Met yoga zijn je ogen half geloken en bij qigong zijn ze open en kijk je ver weg, zodat afvalstoffen gemakkelijker je lichaam verlaten.
Mindfulness en vitaliteit
Zowel bij yoga als bij qigong gaat het om tot rust te komen in jezelf. Op het diepste niveau realiseer je je dat er geen ’ik’ is en alles ’energie’. De weg van de yoga is om tot onthechting te komen. Mindfulness, dat een deel van yoga is, leert je weer een berg als een berg te zien. Meestal wordt het in je hoofd een verhaal gekleurd door angsten, herinneringen en emoties. Bijvoorbeeld als ik een berg zie, dan denk ik terug aan mijn fantastische wandelingen in Zuid-Afrika. Als ik verzonken ben in mijn herinneringen, dan zie ik niet wat er op dit moment is: de berg en mijn herinneringen.
Qigong brengt je aandacht in je lichaam. Al oefenend verandert de kleur op je wangen, gaan je ogen twinkelen en voel je de levenskracht door je heen stromen. Je bent niet langer bezig oefeningen te doen. Je bent de oefening geworden. Het is net als bij een wandeling in de natuur. Op een gegeven moment heb je geen besef van tijd meer. Je bent deel van de natuur. Je voelt je vitaal. Mindfulness ontstaat dan vanzelf.
Wat is nu het verschil tussen yoga en qigong?
Yoga en qigong lijken twee zijden van dezelfde medaille te zijn. In de hartsoetra, een Boeddhistische tekst, wordt dit prachtig verwoord:
vorm is niet anders dan leegte
leegte is alle vorm
Yoga richt zich op de leegte die alle vormen omvat. Qigong laat je samenvallen met de vorm waardoor je vanzelf in de leegte komt.