Vijf elementen in de voedende cyclus
Vijf elementen in de voedende cyclus
Ver voor onze jaartelling werd in China de theorie van de Vijf Elementen ontwikkeld. De vijf elementen of krachten, die in alle natuurlijke processen te herkennen zijn, zijn water, hout, vuur, aarde en metaal. Deze elementen verhouden zich op een bepaalde wijze tot elkaar. In dit artikel lees je over de Vijf elementen in de voedende cyclus. Deze cyclus beschrijft hoe processen een natuurlijk verloop hebben, zoals herfst overgaat in winter, in lente, zomer en nazomer om terug te keren naar de herfst. Deze natuurlijke cyclus volgen geeft gezondheid, vitaliteit en creativiteit. Hier tegen ingaan, geeft stagnatie en ziekte.
| aarde | nazomer |
| metaal | herfst |
| water | winter |
| hout | lente |
| vuur | zomer |
Aarde: De schaduwen worden langer. De dauw parelt in de spinnenwebben. Mensen oogsten appels, peren en meer. Ze oogsten de vruchten van hun werk. Geleidelijk verkleuren de bladeren aan de bomen.
Metaal: De najaarsstormen nemen de bladeren mee. De boom staat daar: stam en takken tegen een donkere lucht. De eerste nachtvorst doet de grond ’s morgens kraken. De winter kondigt zich aan. De dagen korten. De mensen steken haard en kaarsen aan. Ze komen samen in de warmte van hun huizen.
Water: Wanneer de dagen weer lengen, voelen ze bijtend en waterkoud. De mensen bouwen sneeuwpoppen. Ze dromen van nieuwe mogelijkheden. Af en toe is er een warme dag. Een enkele vlinder durft al te fladderen.
Hout: En dan ineens ligt binnen een week een waas groen over de bomen. Het leven keert terug. Vogels zingen en bouwen hun nesten. Mensen maken hun huis schoon. Ze vallen af of vasten. Ze zetten hun dromen om in concrete plannen. Net als de vogels gaan ze aan het werk.
Vuur: Dan is alweer de langste dag daar. Alles is groen en bloeit uitbundig. De mensen nemen vakantie en vieren het leven.
Je kunt meer lezen over elk element in het artikel ‘De theorie van de Vijf elementen’.
De elementen kunnen ook op een andere manier gerangschikt worden en wel in de kosmologische cyclus, de spirituele rangschikking. Je plaatst dan de elementen in een kruis. Je krijgt een doe-as en een as van zijn. Het element aarde verbindt jouw spiritualiteit met je dagelijks leven.
Vijf elementen, vijf stromen van energie
De theorie van de Vijf elementen is een breed begrip. Hij staat voor meer dan alleen de seizoenen. De Vijf elementen beschrijven de verschillende wijzen waarop energie stroomt:
| aarde | centrerend |
| metaal | inwaarts verdichtend |
| water | dalend om tot rust en concentratie te komen |
| hout | uitdijend |
| vuur | stijgend en leven gevend |
Deze stromingen kun je in jezelf ervaren.
| 5 elementen | Hout | Vuur | Aarde | Metaal | Water |
| Jaargetijde | lente | zomer | nazomer | herfst | winter |
| Klimaat | wind | warmte | vocht | droogte | koude |
| Yin-orgaan | lever | hart | milt | longen | nieren |
| Yang-orgaan | galblaas | dunne darm | maag | dikke darm | blaas |
| Zintuig | zien | spreken | proeven | ruiken | horen |
| Emotie | boosheid | vreugde | somberheid | verdriet | angst |
| Smaak | zuur | bitter | zoet | scherp | zout |
Het zal je misschien verwonderen waarom ‘klimaat’ als een aspect van jou wordt benoemd. Wanneer je in disbalans bent, dan omschrijf je je klachten – zonder dat je het weet – in overeenstemming met het klimaat. Je voelt je opgezwollen, uitgedroogd, koud, rillerig of je hebt een opvlieger.
Voedende en controlerende cyclus
Regulatie in je lichaam vindt plaats, doordat er een activerend (yang) en een remmend (yin) mechanisme is. Zo ook bij de Vijf elementen. Het gemakkelijkste kun je ernaar kijken vanuit familieverhoudingen. De voedende cyclus is die van een moeder die haar kind voedt, waardoor het kind in actie kan komen:
diep in de aarde ontstaat metaal
wanneer je gegrond bent, krijg je helder zicht en is je onderscheidingsvermogen optimaal
metaal maakt water levend
als je los hebt gelaten wat niet nodig is, kom je bij je eigen natuur en potentieel
water laat de boom groeien
in de stilte van jezelf wellen nieuwe ideeën op, die je omzet in concrete plannen
met de takken van de boom kan een vuur worden gemaakt
je neemt tijd en gebruikt je energie om je plannen uit te voeren. Hierdoor kan ontstaan wat jij wilt
de as van het vuur voedt de aarde
dat wat ontstaan is draagt vrucht, rijp en rot Je opent je voor beide kanten
Om in balans te blijven is de controlerende cyclus nodig; de rem. In de familieverhoudingen gezien kun je zeggen het is de welwillende opa die het kleinkind dat geeft waardoor hij evenwichtig kan groeien:
de aarde bedijkt het water
met gronden kun je je angsten bedwingen
het water blust het vuur
angsten voorkomen dat je in je enthousiasme gevaarlijke dingen doet
het vuur doet metaal smelten
vriendschap helpt je door de donkere tijd van verdriet
met metaal kun je hout hakken
je onderscheidingsvermogen zorgt dat je je koers recht houdt
het hout onttrekt voeding aan de aarde
aan de slag gaan haalt je uit het al maar blijven nadenken over hoe je je project zult aanpakken
Van disbalans naar harmonie
Onlangs ontving ik van Vera een mailtje waarin ze heel mooi en precies beschrijft wat de emoties van verdriet en blijdschap met de energiestromen in haar lichaam doen en hoe die haar uit balans brengen.
….. ik realiseerde me dat ik tijdens de eerste qigong-oefening moeite had met bij mezelf blijven. Alsof iets letterlijk aan mij trok. En ik heb intuïtief Sadness, een personage uit de wat oudere film ‘inside out’, gevraagd mij te helpen om bij mezelf te blijven. Dat hielp. ..…
Sadness met haar mooie donkerblauwe kleur is de tegenhanger voor Happiness met haar sprankelende gele kleur. Sadness kan me helpen meer in balans te komen. Ik ken Happiness goed. Ik kan me heel erg in haar verliezen. Zo kan ik me na een energieke dag ineens helemaal uitgeput voelen, omdat ze me letterlijk eruit trekt, leeg trekt. Sadness is met haar letterlijke zwaarte daar een mooie tegenhanger voor, om te blijven aarden. ..…
Ik heb voor mijn gevoel nu het inzicht gevonden wat ik nodig had om te ervaren dat mijn verdriet, mijn Sadness, mij kan helpen met aarden en bij mezelf blijven en mij daarmee meer in balans kan brengen als tegenhanger van Happiness, die met haar enthousiasme een uitwaartse beweging maakt.
Vera kent slechts twee van de vijf energieën, Sadness en Happiness. Ze gebruikt ze als yin en yang. Daardoor blijft haar disbalans in stand. Ze pendelt voortdurend heen en weer tussen verdriet en vreugde. ‘Verdriet’ doet inderdaad je energie dalen; karakteristiek van het element metaal. Als je huilt, kruip je in elkaar. ‘Enthousiasme’, behorend bij het element vuur, brengt je energie naar buiten en put je uit. Voor Vera is het als eerste heel belangrijk om haar element aarde te versterken. Wanneer zij zich grondt, dan komt ze bij zichzelf thuis.
Disbalans herstel je dus niet door één element als zondebok aan te wijzen. Dit is ons Westerse denken van oorzaak en gevolg. Wat de theorie van de Vijf elementen in de voedende cyclus laat zien, is dat ze met elkaar balans of disbalans vormen. Cruciaal is, dat de ene energie moeiteloos over kan gaan in de volgende energie, zoals de lente overgaat in de zomer. Daarvoor is het nodig de vijf verschillende energieën in je lichaam te kennen. Dan kun je scheppen.
Leven in overeenstemming met jouw natuur
De theorie van de Vijf elementen in de voedende cyclus laat je voelen dat je één bent met de natuur. De krachten in jou zijn dezelfde als die buiten jou. Dit geeft een gevoel van eenheid en verbondenheid. Tevens leert deze theorie je, dat voor alles slechts één moment passend is. De volgorde is bindend, zoals de wassende maan vol wordt om daarna af te nemen. Volg de weg van de natuur en je bent in harmonie.